Tại Cửa Lò

Tại Cửa Lò thuộc tỉnh Nghệ An, với lợi thế về độ mặn, biển ăn sâu vào đất liền, ít có sóng to, bãi biển Cửa Lò trở thành nơi thích hợp cho loài mực mò sát vào bờ sinh sống. Nghề câu mực nhảy bằng thuyền thúng cũng nhờ đó mà hình thành. Những năm gần đây, kết hợp với sự phát triển du lịch, nghỉ mát, dịch vụ câu mực nhảy bằng thuyền thúng ở Cửa Lò đã trở thành một thú tiêu khiển hấp dẫn nhiều du khách. Dịch vụ này đã tạo nên nét độc đáo, đem lại bản sắc riêng cho du lịch Cửa Lò.[5]

Tại vùng Cửa Lò thuộc tỉnh Nghệ An, vào buổi tối có hàng chục chiếc thuyền thúng trải dài dọc bãi biển, mời chào khách du lịch đi câu mực.[6] Với mười nghìn đồng trên một người, bạn có thể tham gia một chuyến câu mực nhảy đầy thú vị trong thời gian hai tiếng. Nếu đi câu mực thâu đêm thì phải thuê trọn gói cả thuyền.

Chiếc thuyền thúng có khả năng chở bốn, năm người trong một chuyến câu đêm. Những hôm trời yên biển lặng, thuyền chỉ rời bờ ba đến bốn trăm mét là buông neo bắt đầu câu mực. Hiếm khi nào thuyền đi câu xa. Dịch vụ câu mực nhảy xuất hiện từ năm 1995

Đồ nghề trong một chuyến câu mực tương đối đơn giản. Ngoài chiếc thuyền thúng còn có một cái vợt, một đèn măng sông, mấy chiếc cần câu dài hơn một mét và cuộn dây câu khoảng 30 mét có gắn một hoặc hai chiếc rường câu trông giống con tôm. Rường làm bằng chì hoặc nhựa phản quang có gắn chùm móc câu phía dưới. Thân rường được quấn giấy kim tuyến xanh, đỏ, tím, vàng để dễ bắt ánh sáng đèn.

Hấp dẫn bởi ánh sáng, mực tập trung dưới ánh đèn măng-sông. Lúc đó người câu thả rường xuống nước và thỉnh thoảng giật nhẹ cần câu để thu hút mực. Bị kích thích bởi chiếc rường câu lấp lánh sắc màu, mực sẽ bám vào và dính câu ngay lập tức. Khi nào người câu có cảm giác nặng tay, giây câu dường như bị vít trở lại, có nghĩa mực đã dính câu.

Cách thứ hai để bắt mực không cần câu là đánh thẻ. Thẻ làm bằng các mẫu ni lông màu kết thành hình con châu chấu được nối với nhau bằng sợi giây cước. Người đánh thẻ, một tay cầm vợt sẵn sàng xúc những con mực theo mồi ngoi lên sát mặt nước. Muốn bắt được nhiều mực thì người đánh thẻ phải dẻo tay và dùng vợt chính xác. Tất cả số mực trong mọi cuộc câu du khách đều được hưởng kể cả số mực của chủ thuyền bắt được. Có nhiều buổi lượng mực câu được từ ba đến năm kg.

Tại Vũng Áng

Dịch vụ câu mực nháy ở Vũng Áng nở rộ trong thời gian gần đây, dân biển trong vùng nhà nhà sắm thuyền câu mực. Thu nhập từ nghề câu mực nháy khó có nghề nào sánh bằng. Mỗi cân mực ướp đá đánh bắt xa bờ hiện có giá bán từ 70-80 nghìn đồng, trong khi mỗi cân mực nháy (khoảng 25 con) giá bán từ 250-300 nghìn đồng (theo thời giá năm 2010). Nếu gặp hôm thời tiết đẹp, mỗi thuyền câu 2 người câu được 2,5–3 kg mực nháy, gặp buổi xấu trời cũng được vài ba chục con, mỗi con 10 ngàn, đếm mực lấy tiền.[3]

Người dân ở đây câu mực không cần lưỡi câu và con mồi giống như đi câu các loài hải sản khác. Bộ đồ câu mực đơn giản, gồm một khuôn ròng rọc bằng sợi dây cước dài chừng 20m, cứ 2,5m gắn một "con mồi", ngư dân thường gọi là thẻ câu. Thẻ làm bằng các mẩu vải xanh-đỏ-tím-vàng nhiều màu để dễ bắt ánh đèn, được kết thành hình con tôm hay con cào cào. Bị kích thích bởi chiếc thẻ câu lấp lánh sắc màu dưới ánh đèn măng- sông, mực sẽ bám vào, ôm chặt lấy thẻ câu như ôm một con mồi. Lúc đó, người đánh thẻ một tay giật thẻ, một tay cầm vợt sẵn sàng xúc những con mực theo mồi ngoi lên sát mặt nước thả vào chiếc lồng lúc nào cũng mở nắp sẵn sàng phía đuôi thuyền.[3]

Ngoài ra, mực nhảy được thợ câu trong đêm, thả vào khoang thuyền trữ nước biển rồi đem về bán cho các chủ nhà hàng. Mực, được nuôi trong những chiếc lồng bằng lưới dưới lòng cảng. Thực khách vào xem còn thấy mực bơi lội tung tăng, nhảy nhót (vì vậy mới có tên là mực "nhảy"), có thể trực tiếp lựa chọn đưa cho đầu bếp chế biến.[4] Sau khi vớt lên, mực sẽ được rửa sạch bằng nước ngọt. Đó cũng là lúc thân mực chuyển từ màu tím sang màu trắng. Sau đó, bỏ mực vào nồi luộc chừng 10 phút. Khi thân mực dần chuyển thành màu tím như ban đầu là lúc mực đã chín.[7]